Kategori: Makaleler

Alvet Olmak Ne Demek? Kavramın Derinlerine İnmek Bazı kelimeler vardır ki, sadece anlamlarını bilmek yetmez; onları hissetmek, yaşamak gerekir. “Alvet olmak” da tam olarak böyle bir ifade. İlk kez duyduğunuzda belki kulağa yabancı gelebilir ama derinlerine indiğinizde hem bireysel gelişimle hem de toplumsal dönüşümle ilgili güçlü mesajlar taşıdığını görürsünüz. Gelin bu kavramı birlikte keşfedelim, verilerle destekleyelim ve gerçek insan hikâyeleriyle anlamlandıralım. Alvet Olmak: Anlamın Kökeni ve Kavramsal Çerçeve “Alvet olmak” kelimesi köken itibarıyla Türkçede yaygın olarak kullanılmasa da, günümüzde daha çok kişisel gelişim, dayanışma kültürü ve topluluk bilinci bağlamında kullanılmaya başlandı. Alvet olmak, en yalın haliyle “kendini olduğu gibi kabullenmek,…

1 Quadrillion Kaç Sıfır Var? Bir Sayının Gizemi ve İnsanların Hayatına Etkisi Herkesin içinde bir hikâye anlatma arzusu vardır, bazen bir sayının arkasında bile unutulmuş bir hikâye saklıdır. Bugün size anlatacağım hikâye, bir sayının göründüğünden çok daha fazlasını anlatıyor. 1 Quadrillion, yani 1 katrilyon, sayısının ardında yatan anlamı anlamaya çalışırken bir yolculuğa çıkacağız. Ama bu, yalnızca rakamları anlamakla ilgili değil; aynı zamanda insan kalbini, ilişkiyi, mücadeleyi ve umutları da keşfetmekle ilgili. Şimdi sizi, bu sayı ve hayatımızdaki yeri üzerine yazılmış bir hikâyeye davet ediyorum. Bir Aile, Bir Sayı Bir zamanlar, birbirinden farklı ama bir o kadar da benzer iki kardeş…

İslam’a Göre Gün Ne Zaman Başlar? Cesur Bir Sorgulama Görüşüm net: İslam’da gün, güneş battığında başlar. Ama bu cümleyi kurmak her şeyi çözmüyor; tam tersine, takvimden ibadete, toplumsal ritimden kişisel dindarlığa kadar uzanan bir dizi çelişkiyi görünür kılıyor. “Perşembe akşamı Cuma gecesidir” dediğimizde, modern saat kültürüyle (00:00 başlangıcı) çatışmayı da kabul etmiş oluyoruz. Peki bu çatışmayı nasıl okuyacağız? “Gün batınca başlayan gün” tezi metinlerde güçlü; fakat pratikte, ibadetlerin farklı saatlere dağılması zihinlerde bir “çoklu başlangıç” duygusu üretiyor. Klasik Çerçeve: Tarih Güneş Batınca Değişir Klasik fıkhın omurgası açık: Hicrî tarihte gün, gurûb (güneş batımı) ile değişir. Bunun pratik yansıması nettir: Ramazan,…

Ziyan Olacak Ne Demek? Bir Hikâyenin Kalbinden Gelen Söz Bazen bir kelime, bir cümlenin ötesine geçer. “Ziyan olacak” der biri, gözlerinde sessiz bir pişmanlıkla. O anda, sadece bir nesnenin, bir fırsatın ya da bir duygunun değil; bir insanın içinde bir şeylerin de eksildiğini hissedersin. İşte bu yazı, o hissin hikâyesi. Bir Sonbahar Akşamı: Başlayan Hikâye Leyla, pencerenin önünde, elindeki kahvenin buharına bakarken bir cümle yankılandı zihninde: “Ziyan olacak.” Bu sözü dün Murat söylemişti. Basit bir şey üzerine konuşuyorlardı—eski bir tabloyu tamir edip etmeme meselesi. Ama o üç kelime, Leyla’nın içinde yankılandı, büyüdü, başka anlamlar aldı. Murat, çözüm odaklıydı. Onun için…

Hemofili Hastalığı ve Ekonomik Perspektif: Kaynakların Sınırlılığı ve Bireysel Kararların Toplumsal Refaha Etkisi Bir ekonomistin bakış açısından, kaynaklar her zaman sınırlıdır ve bu sınırlılıklar, toplumların sağlık, eğitim ve altyapı gibi temel hizmetlere yönelik kararlarında belirleyici bir rol oynar. Hemofili hastalığı gibi nadir hastalıkların tedavisi, bireylerin sağlık durumu üzerindeki etkisinin ötesinde, toplumlar için ekonomik açıdan önemli sonuçlar doğurur. Sağlık politikaları, bu tür hastalıkların tedavisi için yapılan harcamaların nasıl optimize edileceği konusunda kritik kararlar verirken, piyasa dinamikleri, bireysel tercihlerin sağlık hizmetleri üzerindeki etkisini ve toplumsal refahı nasıl şekillendirdiğini anlamak gereklidir. Hemofili, bir hastalık olarak sadece bireyleri değil, tüm sağlık sistemini ve ekonomi…

Hacamattan Kaç Saat Sonra Cinsel İlişkiye Girilir? Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Perspektiflerinden Bir Felsefi İnceleme Felsefe, insanın dünyayı ve kendisini anlamak için en eski arayışıdır. Bu arayış, bazen ahlaki sorunlara, bazen ise bilginin ne olduğunu sorgulamaya yönelir. Hacamattan sonra cinsel ilişki konusuna yaklaşırken, etik, epistemoloji ve ontoloji gibi üç ana felsefi bakış açısını kullanarak, bu soruyu derinlemesine incelemek gerekir. Çünkü bu basit bir fiziksel eylem meselesi değil, aynı zamanda insanın etik sorumlulukları, bilgiyi nasıl edindiği ve varoluşsal anlam arayışıdır. Şimdi, bu önemli soruyu anlamak için felsefi bir bakış açısı ile yola çıkalım. Etik Perspektif: Bedenin ve Ruhun Sınırları Etik, doğru…

Safra Taşı Ne Zaman Oluşur? (Zamanlaması Şahane, Konforu Sıfır Bir Misafir) Bazen bedenimiz, “Zamanlama her şeydir” mottosunu biraz yanlış anlıyor: En yağlı akşam yemeğini seçip gece yarısı alarm çalan bir taşla sürpriz yapabiliyor. Safra taşı ne zaman oluşur sorusu, sadece “hangi ayda, hangi yaşta” diye yanıtlanacak kadar basit değil. Bu, kökeni geçmişe dayanan, bugünümüzü etkileyen ve yarına dair ipuçları veren katmanlı bir hikâye. Gelin, bir grup arkadaş gibi samimi bir sohbette, ama veriye sadık kalarak bu “taşlı yolu” beraber yürüyelim. Safra taşı, çoğu zaman yavaş yavaş oluşur; ama kendini duyurma zamanını çoğunlukla yağlı bir akşamdan ve gecenin sessizliğinden seçer. —…

Güvensiz Bir İlişki Yürür mü? Güç, Güven ve Toplumsal Sözleşmenin Siyaseti Bir siyaset bilimci için “ilişki” yalnızca bireyler arasındaki duygusal bağ değil, aynı zamanda iktidarın, güvenin ve meşruiyetin sınandığı bir toplumsal laboratuvardır. Devletle vatandaş, liderle seçmen, kurumlarla birey arasındaki etkileşim biçimleri — tıpkı bir ilişki gibi — karşılıklı beklentiler, sadakat, iletişim ve çıkar hesapları üzerine inşa edilir. Bu yüzden “Güvensiz bir ilişki yürür mü?” sorusu, yalnızca özel hayatın değil; siyasal hayatın da en temel sorularından biridir. Güç ve Güven: Modern Siyasetin Kırılgan Temeli Siyaset bilimi literatüründe güç, çoğu zaman “birinin başkaları üzerinde etkide bulunabilme kapasitesi” olarak tanımlanır. Ancak bu etki,…

Namaza Başlarken Müezzin Ne Okur? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Maneviyat Analizi Bazen bir caminin avlusuna girerken duyduğumuz o tanıdık ses, dünyanın her yerinde aynı duyguyu uyandırır: huzur, davet ve birlik. Fakat bu ses —müezzinin sesi— her toplumda farklı bir tınıyla yankılanır. Bugün “Namaza başlarken müezzin ne okur?” sorusunu sadece bir dinî merak olarak değil, aynı zamanda kültürler arası bir yolculuk olarak ele alalım. Çünkü bu sorunun cevabı, hem evrensel hem yerel bir hikâyeyi içinde taşır. Müezzin, namaza başlamadan önce kâmet getirir. Kâmet, ezanın kısa bir versiyonudur ve “Namaz başlamak üzeredir” anlamına gelir. Ezanla aynı cümleleri içerir fakat iki kez…

Güneşlik Nasıl Yıkanır? Temizlikten Ritüele Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak her defasında aynı soruya dönerim: İnsan, gündelik eylemlerini neden bu kadar özenle anlamlandırır? Temizlik, birçok kültürde yalnızca hijyenin değil, kimliğin, aidiyetin ve düzenin sembolüdür. “Güneşlik nasıl yıkanır?” gibi sıradan bir soru bile, farklı toplumların dünyayı algılama biçimini anlamak için eşsiz bir kapı aralar. Çünkü her kültür, temizliği yalnızca fiziksel bir edim olarak değil, ruhsal ve toplumsal bir ritüel olarak yaşar. Temizlik Bir Ritüel midir? Antropolojik açıdan temizlik, bir tür yeniden doğuş eylemidir. Tozu silmek, kiri arındırmak ya da suyla dokunmak; hepsi birer sembolik yeniden başlama biçimidir. Bir Japon evinde…