Kanıksama Ne Demektir? TDK Tanımıyla Bir Hikaye
Bir Zamanlar Bir Çift Vardı…
Bir zamanlar, yaşamları birbirinden farklı iki insan vardı: Selim ve Elif. Onlar, tamamen farklı dünyaların insanlarıydı; ancak bir araya geldiklerinde, aralarındaki farklar aslında onları birbirine daha da yakınlaştırıyordu. Selim, her zaman çözüm odaklı ve pratik bir insandı. Zorluklar karşısında hemen bir plan yapar, çözüm üretirdi. Elif ise duygusal zekasıyla tanınan, insanları anlayan ve onlara empatiyle yaklaşan biriydi. Onun için her sorun, bir insanın yaşadığı derinliklere inmekle çözülürdü.
Bir gün, Selim ve Elif, uzun süredir görmedikleri bir arkadaşlarını ziyarete gittiler. Arkadaşları, her şeyin yolunda gittiğini ancak bir süredir hayatındaki rutinlere karşı duyduğu yabancılaşmayı ve sıkılmayı dile getirdi. Selim, hemen çözüm önerileri sıralamaya başladı. “Belki yeni bir hobi edinmelisin ya da daha fazla gezmelisin. Kafanı dağıtacak şeyler yapman gerek,” dedi. Ancak Elif, derin bir sessizlikle dinledikten sonra, “Bence önce içindeki sıkıntıyı anlamalısın. Neden böyle hissediyorsun? Hayatındaki rutinlerden ne bekliyorsun?” diye sordu.
Selim ve Elif, arkadaşlarına yardımcı olmak istiyorlardı, ancak bir fark vardı: Selim olaylara stratejik bir bakış açısıyla yaklaşırken, Elif daha çok insanın içsel dünyasını anlamaya çalışıyordu. Bu farklı bakış açıları, zamanla birbirlerini daha iyi anlamalarına neden oldu. Ve işte tam burada, kanıksama devreye girdi.
Kanıksama: Zihnin Alışma Süreci
“Kanıksama ne demek?” diye sordular birbirlerine. Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde, kanıksama kelimesi; “bir şeyin alışkanlık haline gelmesi, bir duruma veya olaya alışmak” şeklinde tanımlanıyordu. Ama bu kelime, Selim ve Elif için çok daha fazlasını ifade ediyordu. Kanıksama, bir şeyin sürekli tekrar edilmesiyle, o şeyin artık “normal” olarak kabul edilmesiydi. Başta dikkat çekici, hatta rahatsız edici olan bir şey, zamanla göz ardı edilir ve bilinçaltında sıradanlaştırılır.
Selim, sık sık kanıksamanın hayatı kolaylaştıran bir süreç olduğunu düşünüyordu. “Günlük yaşamda, sürekli aynı şeylerle karşılaştığımızda, bunlara alışmamız gerekiyor,” diyordu. Ona göre, bu süreç insanın hayatta kalması için gerekliydi. Elif ise kanıksamanın, bazen insanın duygusal dünyasını daraltabileceğini savunuyordu. “Bir şeyin sürekli tekrar edilmesi, ona duygusal anlam katmanızı engeller,” diyordu. Kanıksama, başlangıçta duyduğumuz heyecan ve merakın kaybolmasına neden olabilir.
Kanıksama ve İnsan İlişkileri
Bir gün Selim, Elif’e şöyle dedi: “Bir konuda seni tamamen anlayabiliyorum, ama bazen bana göre çok fazla takılıyorsun. Bir durumu bir kez yaşadığında, başka düşüncelere odaklanman gerekmez mi?” Elif, derin bir nefes aldı ve cevap verdi: “Bazen, insanların birbirine ne kadar yakın olduğunu anlamak için, duygusal yoğunluğu hissetmek gerek. Bir durumu ne kadar çok yaşarsak, o kadar çok kanıksarız. Ve bazen kanıksama, o anki duygusal derinliği kaybetmemize neden olur.”
İçsel dünyamızda da tıpkı bu hikâyede olduğu gibi kanıksama, ilişkilerimizi etkileyebilir. İnsanlar, zamanla sevdikleri, değer verdikleri şeylere karşı duyarsızlaşabilir. Elif ve Selim, bu farkı gördüklerinde birbirlerine nasıl yaklaşmaları gerektiğini daha iyi anlamaya başladılar.
Birçok ilişkide, birbirini anlamayan taraflar zamanla birbirlerinin davranışlarını kanıksar. “Zaten bunu hep yapıyorsun” ya da “Bunu her zaman söylüyorsun” gibi cümleler, insanların birbirlerine duyduğu empatiyi zedeler. Kanıksama, birinin iç dünyasına olan ilgiyi kaybetmekle sonuçlanabilir. Bu yüzden, ilişkilerde kanıksamanın oluşturduğu soğukluk, zamanla bir mesafeye dönüşebilir.
Sonuç: Kanıksamadan Nasıl Kaçınılır?
Selim ve Elif, hikâyenin sonunda şunu fark ettiler: Kanıksama, hayatın bir gerçeğiydi, ama sürekli bir şeylere alışmak, duygu ve düşüncelerimize yabancılaşmak demekti. Hem bireysel hayatlarımızda hem de ilişkilerimizde, her zaman yenilik arayışında olmak, değişimi kucaklamak, insanları ve olayları taze bir gözle görmek gereklidir.
Siz de kanıksamanın hayatınıza nasıl etki ettiğini düşündünüz mü? Bu süreçle başa çıkmanın yollarını arıyor musunuz? Yorumlarınızı bizimle paylaşın, birlikte konuşalım!